Rzymskokatolicka Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Miłakowie

Był szczupły i wysoki. W czasie I wojny światowej pełnił w Kurlandii funkcję kapelana wojskowego. Później został proboszczem w Miłakowie i kapelanem garnizonu w Morągu.

Ksiądz Bruno Aleksander Siegel urodził się 6 listopada 1889 r. w Wąbrzeźnie. Był pierwszym dzieckiem Aleksandra i Tekli. Miał dwie siostry: Irenę Brunhildę i Marię Stefanię. Po uzyskaniu matury wstąpił do seminarium duchownego w Braniewie, po ukończeniu którego otrzymał 26 stycznia 1913 r. święcenia kapłańskie.

Kapłańska droga

Po święceniach ówczesny biskup warmiński skierował młodego ks. Bruna do Radostowa, gdzie podjął pracę duszpasterską jako wikariusz. Rok później został przeniesiony do parafii w Mrągowie, gdzie pracował do 1920 r. W czasie I wojny światowej ks. Siegel pełnił w Kurlandii funkcję kapelana wojskowego. Późniejszą parafią, w której pracował jako drugi wikariusz, było Dobre Miasto. Od 11 sierpnia 1930 r. ks. Bruno został tamtejszym komendariuszem, tzn. posiadał beneficjum bez zarządzania urzędem kościelnym. Dziewięć miesięcy później ks. Siegel został mianowany proboszczem w Miłakowie. Obok służby duszpasterskiej w parafii przejął też obowiązki kapelana wojskowego garnizonu w Morągu.

Śmierć w lesie

Na długo przed nadejściem frontu II wojny światowej i wkroczeniu Armii Czerwonej mieszkańcy Miłakowa odczuwali toczące się walki. Miasto zostało praktycznie w 50 proc. zniszczone podczas nalotu bombowego. Ucierpiały również budynki kościelne. Kiedy Sowieci wkroczyli do Miłakowa, zaczęli plądrować miasto. Jak wspomina jedna z sióstr kapłana, 30 stycznia 1945 r. czerwonoarmiści zatrzymali ks. Bruna i odprowadzili w nieznanym kierunku. Mimo że na plebanii przebywały też inne osoby, jedynie on został aresztowany. Ciało sługi Bożego, zastrzelonego przez żołnierzy sowieckich, odnaleziono w miejscowości Stare Bolity, w odległości 4 km od Miłakowa. Siostra księdza nie znała jednak losów swego brata, gdyż wkrótce opuściła Miłakowo, uciekając przed wojenną pożogą. Ciało zamordowanego kapłana zostało złożone w grobie na miejscowym cmentarzu katolickim. Błędnie została podana tam informacja o dacie jego śmierci: 26 stycznia 1945 roku.

Sumienny kapłan

Ksiądz Bruno Siegel był bardzo lubiany we wszystkich parafiach, w których pracował. W Dobrym Mieście, gdzie był wikariuszem, włączył się w pracę stowarzyszeń katolickich, które wówczas prężnie działały na terenie parafii. Wierni wspominają go jako osobę towarzyską, życzliwą i sumienną, choć miał naturę człowieka powściągliwego. Był uprzejmy dla wszystkich, a dla swego rodzeństwa bardzo serdeczny. „Ks. Siegel był człowiekiem patrzącym z dystansem na wszystko, nieco zamkniętym, choć utrzymywał kontakty towarzyskie z niektórymi rodzinami. Odznaczał się głęboką pobożnością i dużą troską o życie religijne parafian. Był szczupły i wysokiego wzrostu”, wspomina sługę Bożego jedna z parafianek z Miłakowa. W zachowanej księdze ogłoszeń parafialnych ks. Siegel przez wiele lat starannie odnotowywał porządek nabożeństw w niedzielę i w ciągu tygodnia oraz nabożeństwa specjalne. Jego siostra Irena Brunhilda prowadziła mu dom w parafii Miłakowo. Była bardzo lubiana przez dzieci, które nazywały ją „ciocią Siegel”. We wspomnieniach o swoim bracie siostra ks. Siegela stwierdziła, że często powtarzał on dzieciom przygotowującym się do I Komunii św. słowa św. Pawła: „Żadne oko nie widziało, żadne ucho nie słyszało, co Bóg przygotuje tym, którzy Go kochają”. Sługa Boży mówił te słowa ze łzami w oczach. Ks. Siegel był bardzo zaprzyjaźniony z miejscowym pastorem ewangelickim Kurtem Donde i jego rodziną. Parafia w Miłakowie liczyła zaledwie 900 katolików żyjących w diasporze w środowisku ewangelików. Pod koniec stycznia 1945 r., gdy żołnierze sowieccy zatrzymali sługę Bożego i Irena Brunhilda nie wiedziała, co się z nim stało, pastor Donde, opuszczając Miłakowo, zabrał z sobą siostrę księdza i Tillę Böhnert, pełniącą w parafii obowiązki zakrystianki i dbającą o wygląd kościoła parafialnego. Ks. Bruno Siegel, wiernie spełniając obowiązki duszpasterza, do końca pozostał razem ze swymi parafianami, a za wierność kapłańskim obowiązkom zapłacił śmiercią z rąk sowieckiego oprawcy.

W Archidiecezji Warmińskiej prowadzony jest proces beatyfikacyjny 46 męczenników z okresu II wojny światowej. Wśród nich jest 9 ofiar  niemieckiego nazizmu oraz 37 ofiar  komunizmu.

 Ofiary nazizmu

Jeśli chodzi o męczenników nazizmu jest to sześciu księży i trzech świeckich. Wszyscy spośród księży zostali aresztowali za niezłomność w prowadzeniu duszpasterstwa polskiej ludności w Prusach Wschodnich i na emigracji. Świeccy natomiast zginęli za ratowanie i nieugiętą postawę pomocy więźniom i jeńcom obozów koncentracyjnych. Jeden z nich zginął za dochowanie czystości, mimo groźby śmierci.

Zbrodnie Sowietów

Większość z tych osób została zamordowana w styczniu 1945 r., kiedy na tereny Prus Wschodnich weszła armia sowiecka. Przypomnijmy, że to właśnie w Prusach Wschodnich nastąpił pierwszy kontakt      Armii Czerwonej z ludnością, która uważana była za niemiecką. Wojska niemieckie wycofały się, a pozostała bezbronna ludność cywilna. Nastąpiły – jak wspominają  świadkowie - niewyobrażalne rzezie i tragedie. Na innych terenach zdobywanych przez Sowietów nie występowały one już w takiej skali. Na granicy Prus Stalin kazał umieścić tabliczki: "Tu zaczyna się Germania". Był to sygnał, że jest to kraj wroga i wszystko jest dozwolone, z pominięciem jakiejkolwiek etyki wojennej. 

Kim byli męczennicy?

Większość spośród ofiar komunizmu - które są przedmiotem procesu beatyfikacyjnego – stanowi 28 księży. Jest też kilka osób świeckich. Księża      ci - jak kapitan na statku - schodzili ostatni. Nie opuszczali parafii dopóki znajdowali się tam wierni. Za to właśnie zostali zamordowani. Większość spośród 28 kapłanów została po prostu zastrzelona przez Sowietów na stopniach kościoła czy na plebanii. Pięciu z nich oddało życie w łagrach na Syberii. Oddali życie w trosce o swoich wiernych i dlatego uznani zostali za męczenników.

„Są to księża narodowości polskiej i niemieckiej.   Wszyscy uważali się za Warmiaków. Paradoks polega na tym, że niektórzy spośród tych kapłanów byli     podczas wojny prześladowani przez hitlerowców za to, że głosili kazania po polsku. Po wejściu Armii Czerwonej zostali zamordowani jako Niemcy” – ks. Świto.

Sługa Boży ks. Bruno Siegel

Urodził się 6 listopada 1889 r. Święcenia kapłańskie przyjął w 1913 r. Funkcję Wikariusza na parafii w Radostowie, Mrągowie i Dobrym Mieście. Od 1931 r. był proboszczem  w Miłakowie i kapelanem  garnizonu w Morągu. W styczniu 1945 r. został uwięziony przez żołnierzy radzieckich i zastrzelony  w lesie koło Miłakowa 26.01.1945 r.